Witamina D jest inaczej zwana witaminą słońca, gdyż jednym z jej głównych źródeł w naszym organizmie jest synteza skórna, która jest możliwa dzięki ekspozycji na promienie słoneczne. Jako związek organiczny, stała się obiektem wielu badań i bardzo często jest brana pod lupę przez naukowców. W nomenklaturze laboratoryjnej znajdziemy ją pod zapisem 25(OH)D3, a jej zalecany poziom we krwi powinien wynosić w granicach 30-80 ng/ml. Uważa się, że jej deficyt jest częstym podłożem do powstawania chorób sercowo-naczyniowych, autoimmunologicznych, ale także nowotworowych. Dowiedz się, jakie znaczenie ma witamina D w kontekście odporności organizmu, profilaktyki nowotworowej, a także jako uzupełnienie codziennej diety dla pacjentów ze stwierdzoną chorobą nowotworową.
Mocne kości, ale nie tylko!
Najczęściej spotykaną formą witaminy D3 jest cholekalcyferol, którego synteza zachodzi w organizmie właśnie z pomocą promieniowania ultrafioletowego (UV). Jej podstawową funkcją jest regulowanie gospodarki wapniowo-fosforanowej i metabolizm tkanki kostnej, co oznacza, że w głównej mierze wpływa na strukturę i funkcje kości oraz zębów, aby były zdrowe i silne. Jest więc istotna z punktu widzenia profilaktyki chorób układu kostnego np. osteoporozy czy krzywicy.
Witamina D3, będąc odpowiedzialną za utrzymanie prawidłowego poziomu wapnia we krwi, ma znaczenie także w sprawnym działaniu układu nerwowego, w procesach przewodzenia impulsów nerwowych i skurczach mięśni.
Badania potwierdzają, że suplementacja witaminy D w dzieciństwie, zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu I. Z kolei osoby, które od niedawna chorują na cukrzycę typu II i zadbają o jej odpowiedni poziom, odczują pożądane skutki w kontekście wydzielania insuliny i tolerancji glukozy.
Witamina D korzystnie wpływa na wzrost odporności układu immunologicznego, wspierając naturalne procesy obronne przed wirusami i bakteriami. Jest to istotne w okresach wzmożonej zachorowalności na grypę i infekcje grypopochodne.
Niedobory witaminy D – jak im zaradzić?
Niedobór witaminy D jest dość częstym zjawiskiem – dotyczy między 50 a 80% populacji. Najczęstszym powodem powstających niedoborów jest niedostateczna ilość słońca, która wynika z przebywania w konkretnej szerokości geograficznej. Za odpowiednie zaopatrzenie w witaminę D w Polsce uważa się okres od marca do września, przy czym wymagana jest 15-minutowa (lub do momentu lekkiego zaróżowienia skóry) ekspozycja dłoni, ramion i twarzy.
Na niedobór tej cennej witaminy wpływa również wiek (im jest się starszym, tym wymagania co do jej podaży wzrastają), a także rodzaj skóry (im ciemniejsza karnacja, tym mniej przyswojonej witaminy).
Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, a także okres jesienno-zimowy, który cechuje się niedostateczną ilością słońca, doustna suplementacja jest zalecana – u osób dorosłych średnio w dawce 800-2000 j.m. Za tym zaleceniem przemawia również fakt, że dostępne produkty żywnościowe nie są wzbogacane w taki poziom cholekalcyferolu, który uzupełniłby rekomendowaną dzienną dawkę.
Antynowotworowe działanie witaminy D
W związku z silnym skojarzeniem witaminy D z odpornością organizmu dotychczas przeprowadzone badanie wskazują, że ma ona również właściwości antykancerogenne. Po pierwsze przyspiesza śmierć komórek nowotworowych (tzw. apoptozę) i zmniejsza tempo tworzenia się nowych naczyń krwionośnych, które odżywiają istniejący guz nowotworowy (tzw. angiogenezę). To ogólny wniosek z badań przeprowadzonych in vitro w przypadkach raka sutka, płuc, jelita grubego, prostaty i pęcherza.
Badania sprawdzające wpływ suplementacji witaminą D na wyniki chemioterapii są obiecujące – połączenie 1,25(OH)2D3 w dawce 0,5 µg, ze standardowym lekiem docetaksel skutkowało lepszymi wynikami leczenia niż zastosowanie samego leku chemioterapeutycznego.
Odporność – silna broń w walce z rakiem
Stymulacja układu odpornościowego jest istotnym działaniem prewencyjnym przeciwko chorobom cywilizacyjnym, ale w szczególności wskazana jest u osób, które leczyły lub aktualnie leczą się onkologicznie.
Podobne optymistyczne rezultaty, co powiązanie witaminy D z docetakselem, wykazało połączenie chemioterapii z arabinoksylanem – związkiem, który pochodzi z zewnętrznej powłoki ziaren zbóż np. ryżu czy pszenicy. To główny składnik błonnika pokarmowego, uznawany za naturalny prebiotyk, który pobudza mikroflorę jelitową i przyczynia się do wzrostu korzystnych bakterii zwalczających drobnoustroje.
Jest dostępny w postaci suplementu diety BI.BRAN 1000 105S Z WIT. D3, wzbogaconego o witaminę D3. Ma zastosowanie przede wszystkim jako uzupełnienie codziennej diety osób leczących się onkologicznie, gdyż wspiera osłabiony chorobą układ immunologiczny.
Źródła:
Milena Osińska, Anna Pazik, Kinga Krasuska, Rafał Zadykowicz, Adam Kazberuk, Edyta Rysiak, Rola niedoboru witaminy D w patogenezie chorób nowotworowych, FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2017; 10: 100-106. (dostęp: https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2017/09/6.pdf)
Alina Kuryłowicz, Tomasz Bednarczuk, Janusz Nauman, Wpływ niedoboru witaminy D na rozwój nowotworów i chorób autoimmunologicznych, Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 58; Numer/Number 2/2007 ISSN 0423–104X. (dostęp: https://journals.viamedica.pl/endokrynologia_polska/article/viewFile/25645/20467)
Karolina Kulik-Kupka, Justyna Nowak, Aneta Koszowska, Anna Brończyk-Puzoń, Anna Dittfeld, Barbara Zubelewicz-Szkodzińska, Witaminy w walce z nowotworami, Med Rodz 2016; 1(19): 26-31. (dostęp: http://www.medrodzinna.pl/wp-content/uploads/2016/03/mr_2016_026-031.pdf)
Lepszy lek, Niedoceniana witamina D w profilaktyce nowotworów – przegląd badań, dostęp intermetowy: http://www.lepszylek.pl/czytelnia/artykul/732,niedoceniana-witamina-d-w-profilaktyce-nowotworow-przeglad-badan (24.02.2020 r.).
Biobran.pl, Korzyści płynące z arabinoksylanu, dostęp internetowy: https://www.biobran.pl/page/news/korzysci-plynace-z-arabinoksylanu/ (24.02.2020 r.).
