Soja i produkty tworzone na jej bazie znalazły na świecie wielu zwolenników. Nie ma w tym nic dziwnego – zawarte w niej białka, kwasy tłuszczowe, czy fitoestrogeny są niezwykle cenne dla naszego organizmu. Dostrzegła je również branża medyczna, gdyż soja znalazła się w składzie wielu leków i suplementów diety. Jakie są zatem właściwości soi i jej pochodnych? Przekonajmy się!
Soja – wartości odżywcze
Tym, co interesuje nas najbardziej w pożywieniu, są jego wartości odżywcze. Przyjrzyjmy się zatem, co znajdziemy w 100 g soi.
Wartość energetyczna na poziomie 446 kcal jest wskazówką, że to stosunkowo kaloryczny składnik – oczywiście jak na roślinę. Jednak przyczyn takiego stanu rzeczy nie należy upatrywać w cukrach (tak jak ma to miejsce w wielu tuczących potrawach i popularnych owocach), ale w pełnowartościowym białku, którego znajdziemy tu aż 36,49 grama. Do tego 9,3 g błonnika, który ma zbawienny wpływ na pracę jelit.
Co poza tym? Całe bogactwo witamin! W 100 g soi znajdziemy między innymi 6 mg witaminy C, a także wiele witamin z grypy A, B, E, K oraz kwas foliowy. Nie brakuje też składników mineralnych. Soja jest bogatym źródłem między innymi potasu, fosforu i wapnia. Oprócz tego zawiera żelazo, magnez, sód, cynk, miedź, mangan i selen.
Zastosowanie soi
Chyba nie ma osoby, które nie słyszałaby o takiej roślinie jak soja. Ta roślina strączkowa z rodziny bobowatych występuje aż w 16 gatunkach, z czego najpowszechniej uprawiana jest tzw. soja warzywna. Jest to roślina wymagająca, która potrzebuje żyznych gleb i dużego nasłonecznienia, dlatego największe jej plantacje znajdziemy w Ameryce Północnej, Azji i Ameryce Południowej. Jednak odpowiednia dbałość o uprawę soi zwraca nam się z nawiązką, gdyż jest to roślina bardzo popularna w kuchni (ze względu na bogactwo białka szczególnie ceniona przez wegan – jako substytut mięsa), ale również coraz bardziej w lecznictwie.
Soja na zdrowie
Naukowcy już dawno temu wzięli „pod lupę” zdrowotne właściwości soi i przeprowadzili szereg badań oraz obserwacji w tym zakresie. Bodaj najciekawsze wnioski można wyciągać w kwestii przeciwdziałania nowotworom. Okazuje się, że kraje, w których spożycie soi i jej przetworów jest naprawdę duże (np. Japonia) odnotowują mniejszą zachorowalność na raka. Może to być związane między innymi z występowaniem w soi fitoestrogenów, a zwłaszcza izoflawonów, takich jak genisteina, daidzeina i glyciteina. Oczywiście w przypadki ludów azjatyckich znaczenie ma również cała otoczka związana ze spożywaniem pokarmów oraz całościowe podejście do diety, jednakże naukowcy zauważyli związek pomiędzy dietą bogatą w soję, a mniejszą zachorowalnością na raka piersi czy śmiertelnością z powodu raka prostaty u mężczyzn.
Jak soja może jeszcze wpływać na nasze zdrowie? Wspomniana wyżej obecność fitoestrogenów powoduje, że może przyczynić się do łagodzenia objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca czy zawroty głowy, co udowodnili naukowcy z University of Melbourne. Jak to możliwe? Fitoestrogeny są w swojej budowie bardzo podobne do estrogenów, których w czasie menopauzy zaczyna w organizmie brakować.
Z kolei naukowcy z University of Illinois twierdzą, że produkty bogate w białko sojowe mogą przyczynić się do redukcji tłuszczu gromadzącego się w wątrobie osób otyłych (nawet do 20%). Badacze tego samego uniwersytetu przeprowadzili eksperyment na szczurach, którego celem było sprawdzenie oddziaływania diety bogatej w soję na kości. Efekt? Zwiększona gęstość koci u gryzoni, co w przyszłości może być pretekstem do badań w kierunku zapobiegania osteoporozie u ludzi.
Jakby tego było mało, obecne w soi izoflawony regulują metabolizm lipoproteidów, w efekcie czego podnoszą poziom „dobrego” cholesterolu we krwi, redukując jednocześnie ten zły. Mogą też przyczynić się do regulacji poziomu ciśnienia tętniczego, w związku z czym można wysnuć wniosek, że wpływają pozytywnie na układ krwionośny.
Jak widać, soja to bogactwo witamin i składników mineralnych, które mogą mieć niebagatelny wpływ na organizm człowieka. Zanim jednak wprowadzimy tej składnik do swojego jadłospisu na stałe, spróbujmy zjeść kilka mniejszych porcji w pewnych odstępach czasu, gdyż są osoby, u których soja wywołuje reakcje alergiczne.
Źródła:
http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/orders/fabalesweb.htm#Fabaceae
Nowak A., Nasiona soi zwyczajnej – cenny surowiec dietetyczny i leczniczy, “Kosmos. Problem Nauk Biologicznych” 2011, nr 1-2
Kwiatkowska E., Fitoestrogeny sojowe w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, “Postępy Fitoterapii” 2007, nr 4
Dietary phytoestrogen intake in mid-life Australian-born women: relationship to health variables, dostęp on-line
University of Illinois study shows soy protein alleviates symptoms of fatty liver disease, dostęp on-line
Dietary soybean protein prevents bone loss in an ovariectomized rat model of osteoporosis., dostęp on-line
